Van ijs en asfalt naar de lucht: helikopterpiloot Elma de Vries
In dit artikel:
Elma de Vries (42) ruilde een indrukwekkende schaatscarrière—met onder meer deelname aan de Olympische Spelen van 2010 (11e op de 5.000 m), marathonschaatsen, inline-skaten en een NK-allroundtitel—om voor het leven in de cockpit. Sinds haar verhuizing naar Aberdeen rond 2019 werkt ze als helikopterpiloot boven de Noordzee, voornamelijk met vluchten naar offshore olie- en gasplatforms.
Haar wens om te vliegen bestond al op de middelbare school; de luchtmachtopleiding bleek echter moeilijk te combineren met topsport en later te laat te beginnen. Geïnspireerd door de Belgische serie Windkracht 10 koos ze voor helikopters vanwege de variatie en directe verantwoordelijkheid. De opleiding was echter duur: een uur les kost 500–600 euro en voor de cruciale instrumentrating miste ze zo’n 60.000 euro. De Vries spaarde jarenlang, woonde tijdelijk bij haar ouders, gebruikte prijzengeld en besloot eerst vlieginstructeur te worden om vlieguren te blijven maken. Dankzij steun van lokale ondernemers, een lening van haar ouders en een baan bij een Schotse helikoptermaatschappij kon ze de opleiding afronden en schulden terugbetalen.
Het werk bestaat uit grondige voorbereiding (vluchtplanning, weerschecks, tanken) en meestal één tot twee vluchten per dag van circa drie uur. Dienstroosters zijn overzichtelijk: langere periodes werken gevolgd door langere vrijperiodes, wat goed combineert met gezinsleven. De baan brengt zowel stressvolle als bijzondere momenten: ze moest bijvoorbeeld eens terugkeren na een mislukte landingspoging op een drijvend platform met vijf meter hoge golven, maar beleeft ook indrukwekkende scènes zoals verlichte platformen in het donker of zonsopgangen boven de wolken.
De Vries ziet duidelijke parallellen tussen topsport en vliegen: discipline, stressbestendigheid, verantwoordelijkheid en de drang om goed te presteren zijn direct toepasbaar in de cockpit. Tegelijk nuanceert ze het: veel collega-piloten komen zonder topsportachtergrond ook goed in hun vak. Praktische overeenkomsten zijn er ook—van het dragen van uniform tot vergelijkbare regels rond alcoholgebruik; zelfs thermokleding uit haar schaatstijd komt van pas onder een dry suit.
De overgang van topsport naar vliegen verliep geleidelijk: ze gaf al vlieglessen tijdens haar laatste sportjaren, stopte officieel met schaatsen in 2018 en werkte ruim een jaar later al in Schotland. De verhuizing viel samen met de coronapandemie, wat de start lastig maakte (wonen op luchtbedden en campingstoeltjes toen spullen vertraagd arriveerden). Nu hebben zij en haar partner, oud-marathonschaatser Imke Vormeer, een gezin en vinden ze rust in hun nieuwe leven.
Haar ambities blijven hoog: ze wil captain worden en droomt op termijn van een rol bij Search and Rescue of de traumaheli, zodra ze voldoende vlieguren en cursussen heeft. Haar advies aan sporters die willen omschakelen: voel geen druk meteen alles te weten, probeer dingen uit en durf ergens in te duiken—een loopbaan kan zich onderweg vormen.